วันพุธที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2557

พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนคลองรังสิต จังหวัดปทุมธานี

พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนคลองรังสิต จังหวัดปทุมธานี



 

 วันพุธที่ 27 สิงหาคม 2557 นายรอยล จิตรดอน กรรมการและเลขาธิการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นประธานในพิธีเปิด “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนคลองรังสิต จังหวัดปทุมธานี” ณ องค์การบริหารส่วนตำบลบึงชำอ้อ อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี โดยมีส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และประชาชนในพื้นที่ร่วมงาน


มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ ร่วมกับอำเภอหนองเสือ และองค์การบริหารส่วนตำบลบึงชำอ้อ จังหวัดปทุมธานี เปิดพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนคลองรังสิต จังหวัดปทุมธานี เพื่อเป็นแหล่งถ่ายทอดความรู้จากความสำเร็จของชุมชน ที่ได้น้อมนำแนวพระราชดำริ กรอบคิด กรอบงาน มาพัฒนาการจัดการน้ำชุมชนจนประสบผลสำเร็จ เป็นแบบอย่างให้ชุมชนอื่นมาศึกษาเรียนรู้ได้ โดยใช้พื้นที่จริงของชุมชน อธิบายผ่านแผนที่และภาพความเปลี่ยนแปลง ให้เข้าใจง่าย และสามารถนำไปปรับใช้ได้

พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ ชุมชนคลองรังสิต จังหวัดปทุมธานี ตั้งอยู่ที่อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี แสดงผลสำเร็จของการจัดการน้ำของชุมชนคลองรังสิต ซึ่งได้ดำเนินงานพัฒนาโครงสร้างน้ำ โดยเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการ และกักเก็บน้ำในพื้นที่ร่องสวนปาล์มน้ำมัน พัฒนาเป็นแก้มลิงแบบเพิ่มรายได้ อนุรักษ์และใช้ประโยชน์พื้นที่ริมคลองสาธารณะ ด้วยพื้นที่ตัวอย่างการทำเกษตรผสมผสานตามแนวทฤษฎีใหม่





ชุมชนคลองรังสิต มีสภาพเป็นพื้นที่ราบลุ่ม ทำเกษตรกรรมร่องสวนเป็นอาชีพหลัก วิถีชีวิตพึ่งพาแหล่งน้ำจากคลองรังสิต เพื่อการเพาะปลูก คมนาคม อุปโภค และบริโภค แต่เดิมเกษตรกรทำสวนส้ม แต่ประสบปัญหาโรคส้มระบาด และสภาพพื้นที่ไม่เหมาะสมเนื่องจากเป็นดินเปรี้ยว เกษตรกรจึงเริ่มหันมาปลูกปาล์มน้ำมัน ซึ่งสามารถทนต่อสภาพดินเปรี้ยวและน้ำท่วมขังได้นานกว่า 1 เดือน ประกอบกับในปี 2554 ที่เกิดมหาอุทกภัย พบว่าพื้นที่คลอง 8 9 10 สามารถเก็บกักน้ำและหน่วงน้ำไว้ตามคลองหลัก คลองซอย และร่องสวนปาล์มน้ำมัน จึงทำให้ไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากอุทกภัยครั้งนี้ แต่ด้วยโครงสร้างควบคุมระดับน้ำที่มีในพื้นที่ ชำรุดและไม่สามารถทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ ทำให้ชุมชนหันมาบริหารจัดการน้ำควบคู่กับการปรับวิถีเกษตรให้สอดคล้องกับและเหมาะสมกับสภาพภูมิสังคมของพื้นที่ และในปี 2555 ด้วยน้ำพระทัยของพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ที่ทรงสนับสนุนแนวทางบริหารจัดการน้ำ โดยพระราชทานเงินบริจาคของวิทยาลัยกระบวนการยุติธรรม เพื่อให้สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำและการเกษตร (องค์การมหาชน) ใช้ดำเนินงานโครงการแก้ไขปัญหาอุทกภัย และพัฒนาพื้นที่คลองรังสิตเป็นแก้มลิงแบบเพิ่มรายได้ ขยายผลการดำเนินงานโดยมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ และมูลนิธิโคคา-โคลา ประเทศไทย ปัจจุบันขยายผลรวม 8 ตำบล 2 อำเภอ (ต.บึงชำอ้อ, ต.บึงกาสาม, ต.บึงบอน, ต.บึงบา, ต.หนองสามวัง และ ต.นพรัตน์ อ.หนองเสือ / ต.คลองหก และ ต.คลองเจ็ด อ.คลองหลวง) ครอบคลุมพื้นที่กว่า 226,997 ไร่ เป็นตัวอย่างความสำเร็จ ให้กับชุมชนอื่นได้ศึกษาเรียนรู้ จึงเกิดเป็น “พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริ” ให้ผู้ที่สนใจสามารถเรียนรู้การน้อมนำแนวพระราชดำริ และแนวทางการทำงาน ไปปรับใช้กับพื้นที่ของตนเอง เพื่อคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นของคนในท้องถิ่นต่อไป